Sürekli olarak değişip evrim geçiren tiyatro sahnesi, her yıl yeni anlatılar örerek zamansız klasiklere taze soluklar getirir. Bu yıl da çarpıcı hikayeleri, yenilikçi sahneleme teknikleri ve yaşattıkları duygu yoğunlukları ile tiyatroseverleri kendine çeken olağanüstü oyunlara şahit olduk. Kimisi büyüleyiciydi, kimisi sınırlarımızı zorladı, kimisi ise bize farklı alanlarda ilham verdi. Kısacası 2024 yılında, tiyatro sınırlarının ötesinde yankılanan oyunlar oldukça fazlaydı.
Şimdi, yılın en sevdiğimiz tiyatro oyunları arasında bir yolculuğa çıkalım.
84 90 62 74 / Old Fools
Old Fools, Tristan Bernays tarafından yazılmış, dünyada birçok ülkede sahnelenen, narin ve dokunaklı bir oyun. Sahnede Old Fools’u izleyip de kendinden bir şey bulmamak neredeyse imkansız. Ülkemizde de Olgu Baran Kubilay ve İdil Sivritepe’nin oynadığı, Craft Tiyatro’nun sahnelediği Old Fools, bir çiftin paylaştığı yaşamın ayrıntılarını, aşkı ve kaybı ustalıkla betimliyor. Oyun; kahkaha, müzik, dans ve gözyaşı ile dolu. Her şeyden öte adeta hayatın gençlikten ölüme kadar olan sürecini, aşk, sevgi ve bağlılık paralelinde irdeliyor. Bunu yaparken de doğrusal olmayan bir anlatı yapısını tercih ediyor. Bu sayede de oyun, geçmiş, şimdi ve hayal edilen gelecek arasında gidip geliyor, zaman ve gerçeklik bulanıklaşıyor. Yalın sahne tasarımı ile, anlatı ve karakter odaklı olan Old Fools, izleyiciye farklı duygular ve zamanlar arasında sörf yaptıran, birçok kez katarsis durumu yaşatan hayatın içinden bir oyun.
Sevgili Arsız Ölüm – Dirmit
Merkezine, kente göç sonrasında yaşama adapte olma mücadelesini alan fakat bunu yaparken konuyu masumane, naif bir kız üzerinden işleyen Sevgili Arsız Ölüm – Dirmit’in metni de (Latife Tekin’in kitabı), Nezaket Erden’in oyunculuğu da oldukça etkileyici. Tiyatro Hemhal’in oyununda aile içindeki yaşanan tüm olayları Dirmit’in gözünden görmek yeni, absürd ve eğlenceli bir dünyaya adım atmamızı sağlıyor. Neredeyse birçoğumuzun ailelerinin büyük şehre geldiğinde yaşadığı mücadeleyi, ikilikleri ve sıradan zaferleri izlemek, seyirciyi oyunun daha da çok içine çekiyor. Üstelik Dirmit’in keşfetme arzusu, geniş hayal gücü keyifli ve unutulmaz bir zaman geçirmeyi sağlıyor.
Harika Şeyler Listesi
Harika Şeyler Listesi; sevgi, mizah ve anlayışın ruhsal zorluklarla mücadelede nasıl etkili olabileceğine dair yüreklendirici ve şefkatli bir keşif. Ayrıca dünyanın harikalarını bir listede sıralayan bir çocuğun büyüme hikayesi. İzleyiciyi de oyuna dahil eden etkileşimli oyun, dördüncü duvarı yerle bir etmekle kalmıyor, izleyicinin listenin oluşmasına da yardımcı olduğu kolektif bir ortam yaratıyor. İzleyicinin, hikaye anlatım sürecinin bir parçası olması, hikayenin duygusal iniş-çıkışlarını daha keskin bir şekilde hissetmesini sağlıyor. Listenin ne amaçla yapıldığı ise oyuna ayrı bir dokunaklılık katıyor. Bora Akkaş’ın oynadığı Talimhane Tiyatrosu’nun oyunu, umut aşılayan, bir şeylerle başa çıkma mücadelesini farklı bir bakış açısıyla sunan, kötü zamanlarda da iyi bir şeyler bulabileceğimiz farkındalığını yaratan tahmin edilemez ve etkileyici bir oyun. Ayrıca bir gösterinin tamamen içinde olmak isteyen izleyiciler için de güzel bir deneyim sunuyor.
Bir Terennüm
İki farklı zaman, benzer durumlar ve tek bir mekan. Bir Terennüm oldukça naif ve derin anlamlar barındıran bir oyun. Özellikle işin içinde demans da olunca zaman kavramı iyice bulanıklaşıyor ve anlamlar, duygular zamansız bir boşlukta sel olup akıyor. Oyun izleyicileri, yıllar geçse de değişmeyen şeyleri, yarım kalan hikayeleri ve değişimin getirdiklerini göstererek düşünmeye sevk ederken müzikleri ve Firuze Engin’in güçlü metniyle de akıllarda iz bırakıyor.
Öteki Venedik Taciri
Yıl boyunca birçok yazımızda da yer verdiğimiz, ana konu olarak da işlediğimiz bir kavram olan “öteki” kavramını işleyen bir oyunu listeye eklememek olmazdı. Yiğit Sertdemir’in harika oyunculuğuyla daha da büyüleyici bir hal alan Kumbaracı50 oyunu Öteki Venedik Taciri, bizi bir kez daha önyargı, ötekileştirme ve adalet konuları üzerine düşündürüyor.
Afife
Türk tiyatrosunun öncü ismi Afife Jale’nin hayat hikayesinden ilham alınarak sahneye uyarlanan Afife, izleyenlere hem Afife Jale’nin tiyatro serüvenini hem de kadın olmanın zorluklarını duru bir hikaye eşliğinde anlatıyor. Ayrıca işgal altındaki İstanbul’un durumu, o dönemde azınlık olmanın zorlukları da oyunun arka planında izleyiciye başarıyla aktarılıyor. Afife, özellikle yıldız dolu kadrosuyla bu yılın en çok merak edilen tiyatro oyunlarından birisiydi. Demat Evgar ve Necip Memili’nin yıldızlaştığı yapım; prodüksiyonu, kullandığı yenilikçi teknikler ve ışık oyunlarıyla, ayrıca müzikal tadındaki performanslarıyla izleyiciye görsel bir şölen sunuyor. Türk tiyatrosunu takip eden herkesin izlemesi gereken bir oyun.
